Göz Lazer Ameliyatı

Göz Lazer Ameliyatı

Gözlük veya kontakt lens kullanımının getirdiği zorluklardan kurtulmak, birçok kişinin hayalidir. Günümüzün gelişmiş tıp teknolojileri sayesinde bu hayal, göz lazer ameliyatı ile gerçeğe dönüşebilmektedir. Lazerle göz çizdirme olarak da bilinen bu prosedürler, kırma kusurlarını (miyop, hipermetrop, astigmat) düzelterek net bir görüş sağlamayı hedefler. Temel prensip, gözün en ön saydam tabakası olan korneanın, excimer lazer teknolojisi kullanılarak yeniden şekillendirilmesidir.

Bu rehberde, bir göz hastalıkları uzmanı perspektifiyle, göz lazer ameliyatına dair tüm merak ettiklerinizi bulacaksınız. Kimlerin bu ameliyat için uygun bir aday olduğundan, operasyon sürecine, modern lazer teknolojilerinden iyileşme dönemine kadar tüm detayları, sade ve anlaşılır bir dille ele alacağız.

Göz Lazer Ameliyatına Kimler Uygundur?

Lazer tedavisinin başarısı, doğru hasta seçimiyle doğrudan ilişkilidir. Bu nedenle ameliyat öncesi yapılan detaylı göz muayenesi ve tetkikler, tedavinin en kritik aşamasıdır. Uygunluk, birkaç ana başlık altında değerlendirilir.

Yaş ve Numara Değişimi

• Lazer göz ameliyatı için yaş sınırı nedir? Genellikle alt sınır 18’dir. Bazı özel durumlarda 21 yaş beklenebilir. Üst sınır ise kesin olmamakla birlikte, göz yapısı uygun olduğu ve katarakt gibi başka bir göz rahatsızlığı olmadığı sürece 50-60’lı yaşlara kadar uygulanabilir.
• 18 yaşından küçükler lazer olabilir mi? Hayır, göz gelişiminin ve göz numaralarının henüz tam olarak stabilize olmaması nedeniyle 18 yaşından küçüklere uygulanmaz.
• 40 yaşından sonra lazer yapılır mı? Yakın görme sorununa çözüm olur mu? Evet, 40 yaşından sonra lazer ameliyatı yapılır. Ancak bu yaşlarda başlayan “presbiyopi” yani yaşa bağlı yakın görme sorunu önemlidir. Standart lazer tedavileri uzağı düzeltir, ancak yakın gözlüğü ihtiyacını ortadan kaldırmaz. Bu durum için “Presbyond” gibi özel lazer teknikleri veya monovizyon (bir gözün uzağı, diğer gözün yakını görecek şekilde ayarlanması) gibi yöntemler değerlendirilebilir.
• Göz numaramın durması ne demek? Son kaç yıldır numaramın değişmemesi gerekir? Numaranın durması, kırma kusurunun ilerlemesinin duraklamasıdır. Genellikle son 1-2 yıl içinde gözlük veya lens numarasında 0.50 diyoptriden fazla bir değişiklik olmaması beklenir.
• Çok yüksek miyop/hipermetrop/astigmat numaraları lazerle düzelir mi? Üst sınır nedir? Teknolojinin gelişmesiyle sınırlar genişlese de genellikle -10 diyoptriye kadar miyop, +6 diyoptriye kadar hipermetrop ve 6 diyoptriye kadar astigmat tedavi edilebilir. Ancak burada belirleyici olan tek şey numara değil, kornea kalınlığı ve yapısıdır. Yüksek numaralarda göz içi lens (fakik IOL) ameliyatları daha güvenli bir alternatif olabilir.

Göz ve Sağlık Durumu

• Kornea kalınlığı neden önemli? Lazer için kornea kalınlığı en az kaç olmalı? Lazer işlemi, kornea dokusunu incelterek şekil verdiği için kritik öneme sahiptir. Güvenli bir operasyon için lazerle alınacak doku sonrası geride yeterli kalınlıkta bir kornea yatağı kalmalıdır. Gerekli minimum kalınlık, uygulanacak tekniğe ve düzeltilecek numaraya göre değişmekle birlikte, hekim tarafından özel cihazlarla (pakimetri) ölçülür.
• İnce korneaya lazer yapılır mı? Kornea yapısı çok ince olan hastalara genellikle flep oluşturulan LASIK yöntemi önerilmez. Bunun yerine PRK, No-Touch gibi yüzey ablasyon yöntemleri veya SMILE tekniği değerlendirilebilir. Eğer kornea tüm yöntemler için riskli düzeyde ince ise, operasyon uygun bulunmaz.
• Göz kuruluğu olan birine lazer ameliyatı yapılır mı? Şiddetli göz kuruluğu, lazer ameliyatına engel olabilir. Ancak orta veya hafif düzeyde kuruluğu olan hastalarda, ameliyat öncesi ve sonrası yoğun damla tedavileriyle bu durum kontrol altına alınarak operasyon gerçekleştirilebilir. Lazer sonrası geçici bir kuruluk artışı beklenir.
• Göz tansiyonu (glokom) olanlar lazer olabilir mi? Kontrol altındaki ve görme sinirinde hasar yaratmamış bazı glokom türlerinde lazer yapılabilir. Ancak bu durum, çok dikkatli bir değerlendirme gerektirir. İlerlemiş glokom hastaları uygun aday değildir.
• Keratokonus hastaları için lazer uygun mu? Kesinlikle hayır. Keratokonus, korneanın öne doğru sivrileşmesi ve incelmesiyle seyreden dejeneratif bir hastalıktır. Lazer uygulamak, bu durumu çok daha kötüleştireceği için keratokonus hastalarına lazer göz ameliyatı yapılmaz. Bu hastalar için Cross-linking (Çapraz Bağlama) gibi farklı tedaviler uygulanır.
• Şeker (diyabet) hastaları lazer göz ameliyatı olabilir mi? Kan şekeri kontrol altında olan ve diyabete bağlı olarak gözün retina tabakasında herhangi bir hasar (diyabetik retinopati) oluşmamış hastalar, detaylı bir değerlendirme sonrası lazer olabilir.
• Romatizmal hastalıklar (lupus, sjögren sendromu vb.) ameliyata engel mi? Evet, vücudun iyileşme mekanizmalarını etkileyebilen ve şiddetli göz kuruluğuna neden olabilen aktif, kontrolsüz sistemik ve romatizmal hastalıklar genellikle lazer ameliyatı için kontrendikasyon (uygun olmama durumu) oluşturur.
• Hamileyken veya emzirirken lazer ameliyatı yapılır mı? Hayır. Gebelik ve emzirme dönemlerinde yaşanan hormonal değişiklikler göz numaralarında geçici oynamalara neden olabilir. Bu nedenle bu süreçlerin bitiminden sonra en az 3 ay beklenmesi önerilir.

Özel Durumlar

• Sadece astigmat veya hipermetrop için lazer ameliyatı yapılır mı? Evet, günümüz lazer teknolojileri sadece astigmatı, sadece hipermetropu veya miyop ile birlikte olan kombine kusurları başarıyla tedavi edebilmektedir.
• Daha önce göz ameliyatı (şaşılık, retina vb.) geçirenler lazer olabilir mi? Bu durum, geçirilen ameliyatın türüne ve gözün mevcut durumuna bağlıdır. Örneğin, şaşılık ameliyatı geçirmiş olmak genellikle bir engel teşkil etmezken, retina dekolmanı gibi ciddi operasyonlar sonrası karar çok daha detaylı bir inceleme gerektirir.

Ameliyat Süreci ve Teknikler

Karar verdikten sonraki süreç oldukça hızlı ve planlı ilerler.

Ameliyat Öncesi

• Lazer ameliyatı öncesi lens kullanımı ne zaman bırakılmalı? Lensler korneanın şeklini geçici olarak değiştirebilir. Doğru ölçüm için yumuşak lenslerin en az 1 hafta, sert ve gaz geçirgen lenslerin ise en az 3-4 hafta önceden bırakılması istenir.
• Ameliyat öncesi yapılması gereken testler nelerdir? Görme keskinliği, göz numarası tespiti, kornea topografisi (kornea haritası), pakimetri (kornea kalınlığı ölçümü), göz içi basıncı ölçümü ve göz bebeği çapının ölçümü gibi detaylı bir dizi test yapılır.
• Ameliyata gelirken makyaj yapılır mı, parfüm sıkılır mı? Hayır. Ameliyat günü göze ve çevresine kesinlikle makyaj yapılmamalıdır. Lazer cihazlarının hassasiyetini etkilememek için parfüm, deodorant gibi kokulu ürünler kullanılmamalıdır.

Ameliyat Anı

 Ameliyat sırasında hissedilen hafif yanık kokusu, lazerin kornea dokusundaki karbon bağlarını kırmasından kaynaklanır ve tamamen normal bir durumdur. Endişe etmenize gerek yoktur.

• Ameliyat sırasında gözümü kırparsam ne olur? Göz, “spekulum” adı verilen özel bir aletle nazikçe açık tutulur, bu nedenle gözünüzü kırpmanız mümkün değildir.
• Lazer sırasında gözümü oynatırsam bir sorun olur mu? Modern lazer cihazları, saniyenin binde biri hızında çalışan son derece hassas göz takip sistemlerine (eye-tracker) sahiptir. Gözünüz hareket ettiğinde lazer atışını durdurur ve göz doğru pozisyona geldiğinde devam eder. Bu, işlemin güvenliğini en üst düzeye çıkarır.
• İki göz aynı anda mı ameliyat ediliyor? Evet, hastaların büyük çoğunluğunda her iki göz aynı seansta, art arda ameliyat edilir. Bu, iyileşme sürecinin senkronize olması ve hastanın konforu açısından tercih edilir.

Lazer Teknolojileri

Her hastanın göz yapısı farklı olduğu için “en iyi” yöntem kişiye özel belirlenendir.

• LASIK, LASEK, PRK, No-Touch (Trans-PRK) ve SMILE arasındaki farklar nelerdir? Bu yöntemler temel olarak korneaya nasıl ulaşıldığı ve nasıl şekil verildiği konusunda farklılık gösterir.

• Hangi lazer yönteminin benim için uygun olduğuna nasıl karar verilir? Bu kararı, yapılan detaylı tetkikler sonucunda göz hekiminiz verecektir. Kornea kalınlığınız, numaranız, mesleğiniz ve yaşam tarzınız bu kararda etkili olur.
• “Kartal gözü” veya “Wavefront” teknolojisi nedir? Bu, standart bir lazer tedavisinden daha fazlasıdır. Gözün sadece miyop, hipermetrop gibi temel kusurlarını değil, aynı zamanda “yüksek dereceli aberasyon” denilen ve özellikle gece görüşünde kamaşma ve dağılmalara neden olan daha karmaşık optik kusurlarını da tespit edip düzelten kişiye özel bir tedavi yöntemidir. Amacı, standart görüşten daha kaliteli, “süper görüş” sağlamaktır.

İyileşme Süreci ve Sonrası

Ameliyat kadar, sonrası süreç de tedavinin başarısı için önemlidir.

İlk Günler ve Haftalar

• Ameliyat sonrası bulanık görme ne kadar sürer? LASIK ve SMILE yöntemlerinde genellikle ertesi gün netlik büyük oranda sağlanır. PRK/No-Touch gibi yüzey yöntemlerinde ise net görüşün sağlanması 3-5 günü, tam olarak oturması birkaç haftayı bulabilir.
• Gözdeki batma, yanma ve sulanma ne zaman geçer? Bu şikayetler, en çok PRK/No-Touch sonrası ilk 2-3 gün belirgindir. LASIK’te ise genellikle ilk 4-6 saat içinde geçer.
• Ameliyat sonrası ilk kontrol ne zaman yapılır? Genellikle ameliyatın ertesi günü ilk kontrol yapılır. Daha sonraki kontroller hekiminizin planına göre (1. hafta, 1. ay vb.) düzenlenir.
• Lazer sonrası göz damlaları ne kadar süreyle kullanılır? Antibiyotikli, kortizonlu ve suni gözyaşı damlaları verilir. Kullanım süreleri hekim tarafından belirlenir ancak suni gözyaşı damlalarının 3-6 ay kadar kullanılması gerekebilir.
• Ne zaman duş alabilirim? Boyundan aşağısı için ertesi gün duş alınabilir. Göze sabun ve şampuan kaçırmamak kaydıyla yüz yıkama ve saç yıkama işlemi için 3-4 gün beklenmesi önerilir.

Aktiviteler ve Kısıtlamalar

İpucu: Lazer sonrası ilk 1 hafta, uyurken koruyucu gözlük veya siperlik takmak, farkında olmadan gözü ovuşturmayı engellemek için faydalıdır.

• Ne zaman araba kullanmaya başlayabilirim? Ertesi gün yapılan kontrolde görüşünüzün yeterli seviyeye ulaştığı teyit edilirse araba kullanabilirsiniz.
• Ne zaman televizyon izleyebilir, bilgisayar ve telefon kullanabilirim? Ameliyatın ertesi gününden itibaren gözlerinizi fazla yormamak ve sık sık suni gözyaşı damlası kullanmak şartıyla kullanabilirsiniz.
• Lazer sonrası spor yapmaya ne zaman başlayabilirim? Hafif tempolu yürüyüşlere birkaç gün sonra, fitness gibi salon sporlarına 1 hafta sonra, boks, basketbol gibi temas gerektiren sporlara ise en az 1 ay sonra başlanmalıdır.
• Denize ve havuza ne zaman girebilirim? Enfeksiyon riskinden dolayı en az 3-4 hafta beklenmelidir.
• Lazer sonrası güneş gözlüğü kullanımı ne kadar süreyle gerekli? Özellikle yüzey tedavileri (PRK/No-Touch) sonrası korneada “haze” (lekelenme) riskini azaltmak için ilk 1-3 ay dışarıda UV korumalı güneş gözlüğü takmak çok önemlidir.

Görüş Kalitesi ve Yan Etkiler

• Lazer sonrası gece görüşü nasıl olur? Ameliyat sonrası ilk aylarda ışıklarda dağılma, kamaşma ve hareler görme sıkça rastlanan bir durumdur. Bu durum büyük oranda geçicidir ve beyin-göz adaptasyonu tamamlandıkça azalır. Wavefront teknolojisi bu riski en aza indirir.
• Lazer sonrası kalıcı göz kuruluğu riski var mı? Lazer, korneadaki sinirleri kestiği için geçici bir göz kuruluğuna neden olur. Bu durum genellikle 6 ay içinde düzelir. Nadiren, altta yatan başka bir sebep de varsa kuruluk daha uzun sürebilir ve sürekli damla kullanımı gerektirebilir.
• Ameliyat sonrası gözde numara kalması (eksik düzeltme) mümkün mü? Evet, özellikle çok yüksek numaralarda nadiren de olsa küçük bir numara kalabilir. Bu duruma “hipokoreksiyon” denir. Genellikle bu kalan numara, gözlüksüz net bir görüşe engel olmayacak kadar düşüktür.
• Lazer sonrası göz numaramın tekrar ilerleme riski nedir? Numarası tam olarak durmuş bir kişide, doğru teknikle yapılan ameliyat sonrası numaranın tekrar ilerlemesi (regresyon) riski düşüktür. Ancak vücudun iyileşme tepkisine veya hormonal değişimlere bağlı olarak nadiren küçük ilerlemeler görülebilir.
• Gözümde “haze” (puslanma) oluşma riski var mı? Haze, kornea yüzeyinde oluşan mikroskobik bir bulanıklıktır ve daha çok PRK gibi yüzey tedavileri sonrası görülür. Genellikle geçicidir ve damlalarla tedavi edilir. Güneş gözlüğü kullanımı bu riski azaltır.

Uzun Dönem ve Finansal Konular

Uzun Vadeli Sonuçlar

• Lazer ameliyatının etkisi ömür boyu sürer mi? Lazerle yapılan düzeltme kalıcıdır. Kornea eski haline geri dönmez. Ancak bu, gözünüzün yaşlanmayacağı anlamına gelmez.
• Lazer olduktan yıllar sonra yaşa bağlı yakın görme (presbiyopi) sorunu yaşar mıyım? Evet. Lazer ameliyatı, 40-45 yaşlarından sonra herkeste ortaya çıkan ve göz merceğinin esnekliğini kaybetmesiyle oluşan presbiyopiyi engellemez. Lazerle uzağı sıfırlanan bir kişi, zamanı geldiğinde herkes gibi yakın gözlüğü kullanma ihtiyacı duyacaktır.
• Lazer ameliyatı ileride katarakt ameliyatı olmaya engel teşkil eder mi? Kesinlikle hayır. Lazer olmak, gelecekteki olası bir katarakt ameliyatına engel değildir. Sadece katarakt operasyonu öncesi hekime, göz içine konulacak merceğin numarasının doğru hesaplanabilmesi için daha önce lazer olunduğu bilgisinin verilmesi çok önemlidir.
• Gözümde numara kalırsa veya ilerlerse tekrar lazer olabilir miyim? Evet. Kornea kalınlığı yeterli ise ve göz yapısı uygunsa, “enhancement” adı verilen ikincil bir düzeltme operasyonu yapılabilir.

Maliyet ve Sigorta

• Göz lazer ameliyatı fiyatları 2024/2025 yılında ne kadar? Lazer göz ameliyatı fiyatları, uygulanan teknolojiye (No-Touch, LASIK, SMILE), kullanılan cihazın modeline, hastanenin veya kliniğin kalitesine ve hekimin tecrübesine göre ciddi farklılıklar gösterir. Net fiyat bilgisi için mutlaka muayene sonrası ilgili kurumdan bilgi alınmalıdır.
• SGK (Sosyal Güvenlik Kurumu) lazer göz ameliyatını karşılıyor mu? Hayır. Göz lazer ameliyatları estetik prosedür kabul edildiği için lazer ameliyatı SGK kapsamında değildir.
• Özel sağlık sigortası lazer ameliyatını kapsar mı? Bu, tamamen poliçenizin kapsamına bağlıdır. Çoğu standart poliçe karşılamazken, bazı geniş kapsamlı poliçelerde bu ameliyat teminat dahilinde olabilir. Sigorta şirketinizle görüşmeniz gerekir.

  Sıkça Sorulan Sorular

• Lazer göz ameliyatı kaç yaşında yapılabilir? Genellikle 18 yaşından sonra, göz numaralarının en az 1-2 yıldır ilerlemediği durumlarda yapılabilir.
• Göz numarasının durması ne demek? Son 1-2 yıl içinde gözlük numaralarında 0.50 diyoptriden fazla bir artış olmaması anlamına gelir.
• İnce korneaya lazer yapılır mı? Evet, LASIK yerine PRK, No-Touch gibi yüzey yöntemleri veya SMILE tekniği, ince kornealı uygun hastalara uygulanabilir.
• Ameliyat sırasında göz hareket ettirilirse ne olur? Endişelenmeyin. Modern cihazlardaki göz takip sistemleri (eye-tracker) göz hareketlerini algılayıp lazeri anında durdurur ve tekrar kilitlenir.
• Gözümde numara kalırsa tekrar lazer olabilir miyim? Evet, kornea kalınlığınız yeterliyse ve göz yapınız uygunsa ikincil bir düzeltme operasyonu yapılabilir.
• Lazer sonrası araba kullanmak ne zaman mümkün? Genellikle ertesi gün yapılan kontrolde doktorunuz görüşünüzün yeterli olduğuna karar verirse kullanabilirsiniz.
• Lazer sonrası gözde kuruluk kalıcı mı? Hayır, büyük oranda geçicidir. Genellikle ilk 3-6 ay içinde düzelir, ancak bu süreçte suni gözyaşı damlaları kullanmak gerekir.
• SGK lazer ameliyatını karşılıyor mu? Hayır, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) estetik bir işlem olarak kabul ettiği için lazer göz ameliyatını karşılamamaktadır.
• Hangi lazer yöntemi daha iyi? “En iyi” yöntem yoktur, “size en uygun” yöntem vardır. Bu kararı, detaylı muayene sonrası hekiminiz verecektir.
• Lazer göz ameliyatı ne kadar sürer, ağrılı mıdır? Operasyon her bir göz için 5-10 dakika sürer. Anestezik damlalar sayesinde ameliyat tamamen ağrısızdır.

Sonuç olarak, göz lazer ameliyatı uygun adaylar için son derece güvenli ve etkili bir tedavidir. Ancak bu yolculuğa çıkmadan önce tüm sorularınızın yanıtını aldığınızdan emin olmalısınız.

Lazer göz ameliyatının sizin için uygun bir seçenek olup olmadığını öğrenmenin tek ve en doğru yolu, bu alanda deneyimli bir göz hastalıkları uzmanına başvurarak detaylı bir göz muayenesinden geçmektir.