Oküloplasti

Oküloplasti Nedir? Göz Çevresi Cerrahisi Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey

Gözlerimiz ve onları çevreleyen hassas dokular, hem görme fonksiyonumuzun hem de yüz ifademizin merkezindedir. Bu bölgede ortaya çıkan sorunlar, sadece estetik kaygılara değil, aynı zamanda ciddi fonksiyonel bozukluklara da yol açabilir. Göz kapağı düşüklüğünden gözyaşı kanalı tıkanıklığına, tiroid hastalığına bağlı göz problemlerinden göz çukuru tümörlerine kadar geniş bir yelpazedeki bu hastalıkların teşhis ve tedavisiyle ilgilenen özel bir tıp dalı vardır: Oküloplasti.

Bu kapsamlı rehberde, göz hastalıkları ile plastik cerrahinin kesişim noktasında yer alan Oküloplastik ve Rekonstrüktif Cerrahi’nin ne olduğunu, hangi alanlara baktığını, uygulanan cerrahi yöntemleri ve bu süreçte hastaların en çok merak ettiği konuları tüm detaylarıyla ele alıyoruz.

1. Oküloplasti Nedir ve Hangi Alanlara Bakar?

Oküloplasti, göz ve gözü çevreleyen dokuların (göz kapakları, gözyaşı yolları, göz çukuru/orbita) hastalıklarının teşhis ve tedavisiyle ilgilenen bir göz hastalıkları üst uzmanlık dalıdır. Bu alan, hem görme fonksiyonunu korumayı ve iyileştirmeyi (fonksiyonel cerrahi) hem de göz çevresine doğal ve estetik bir görünüm kazandırmayı (estetik cerrahi) hedefler.

Oküloplastik Cerrah Kime Denir?

Oküloplastik cerrah, göz hastalıkları uzmanlığı eğitimini tamamladıktan sonra, bu alanda ek olarak 1-2 yıl süren bir üst ihtisas (fellowship) programını bitirmiş tıp doktorudur. Bu çift uzmanlık, onların hem gözün hassas yapısına ve fonksiyonlarına tam hakim olmasını hem de estetik cerrahi prensiplerini uygulayabilmesini sağlar.

Oküloplastik Cerrah ile Plastik Cerrah Farkı Nedir?

Her iki uzman da göz kapağı estetiği yapabilir. Ancak temel fark şudur:

Oküloplastik Cerrah:

Önceliği daima göz sağlığı ve fonksiyonudur. Gözün anatomisine ve hastalıklarına derinlemesine hakimdir. Göz kapağı düşüklüğü (ptozis), gözyaşı kanalı tıkanıklığı, tiroid göz hastalığı gibi doğrudan göz fonksiyonlarını etkileyen durumlar öncelikli uzmanlık alanıdır.

Plastik Cerrah:

Vücudun tamamındaki estetik ve rekonstrüktif cerrahilerle ilgilenir. Göz kapağı estetiğini genellikle yüz gençleştirme prosedürlerinin bir parçası olarak ele alır.

2. Göz Kapağı Estetiği ve Cerrahisi (Blefaroplasti, Ptozis, Entropion/Ektropion)

Göz kapakları, oküloplastinin en sık ilgilendiği alandır.

Göz Kapağı Estetiği (Blefaroplasti):

Üst kapaktaki deri fazlalığının ve alt kapaktaki torbalanmaların estetik amaçlı olarak düzeltilmesidir.

Göz Kapağı Düşüklüğü (Ptozis):

Göz kapağını kaldıran kasın (levator kası) zayıflığı sonucu kapağın normalden aşağıda durmasıdır. Bu durum sadece estetik bir sorun değil, ileri vakalarda görme alanını kapatan fonksiyonel bir problemdir. Ameliyatla zayıf olan kas güçlendirilir veya kısaltılır.

Entropion / Ektropion:

Göz kapağı kenarının sırasıyla içe veya dışa dönmesidir. İçe dönme (entropion) kirpiklerin göze batmasına, dışa dönme (ektropion) ise gözün kurumasına neden olur. Her ikisi de cerrahi olarak düzeltilir.

Göz Kapağı Kistleri ve Tümörleri:

Şalazyon (kist), arpacık gibi iyi huylu lezyonların yanı sıra, göz kapağında ortaya çıkan iyi veya kötü huylu tümörlerin cerrahi olarak çıkarılması ve sonrasında kapağın estetik olarak onarılması (rekonstrüksiyon) oküloplastinin alanıdır.

 “Doç. Dr. Mahmut Atum: ‘Göz kapağı estetiğinde sadece görünüm değil, gözün korunması ve sağlıklı fonksiyonlarının devamlılığı da ön planda olmalıdır. Estetik ve fonksiyon bir bütündür.’”

3. Gözyaşı Kanalı Tıkanıklığı ve Tedavisi

Sürekli göz sulanması (epifora), sosyal yaşamı olumsuz etkileyen yaygın bir şikayettir ve genellikle gözyaşı drenaj sistemindeki bir tıkanıklıktan kaynaklanır.

Bebeklerde ve Yetişkinlerde Kanal Tıkanıklığı:

Bebeklerde genellikle doğumsaldır ve ilk bir yıl içinde özel masaj teknikleriyle büyük oranda düzelir. Düzelmeyen vakalarda sondalama işlemi gerekir. Yetişkinlerde ise tıkanıklık genellikle enfeksiyonlar veya yaşa bağlı daralmalar sonucu oluşur ve tek tedavisi cerrahidir.

Dakriyosistorinostomi (DSR) Nedir?

Yetişkinlerdeki gözyaşı kesesi ve kanalı tıkanıklığını tedavi etmek için yapılan ameliyattır. Bu ameliyatta, gözyaşı kesesi ile burun boşluğu arasında yeni bir yol (bypass) oluşturularak gözyaşının doğrudan buruna akması sağlanır.

Endoskopik (İzsiz) DSR Ameliyatı:

Bu modern teknikte, tüm işlem burun içinden bir endoskop yardımıyla yapılır. Ciltte herhangi bir kesi ve iz bırakmaması en büyük avantajıdır.

4. Göz Çukuru (Orbita) Hastalıkları ve Ameliyatları

Orbita, göz küresini ve onu çevreleyen kas, sinir, damar ve yağ dokusunu içeren kemik boşluktur. Bu bölgenin hastalıkları son derece hassas cerrahiler gerektirir.

Tiroid Göz Hastalığı (Graves Oftalmopati):

Tiroid bezinin aşırı çalışmasına bağlı olarak gelişen bir otoimmün hastalıktır. Göz kaslarında ve yağ dokusunda şişmeye neden olarak gözlerin öne doğru çıkmasına (ekzoftalmus), kapakların aşırı açılmasına ve bazen çift görmeye yol açar.

Orbita Dekompresyon Cerrahisi:

Tiroid göz hastalığında, göz sinirindeki baskıyı azaltmak veya öne çıkmış gözleri normale döndürmek için orbita duvarlarından kemik alınarak göz çukurunun hacminin genişletildiği ameliyattır.

Göz Çukuru Kırıkları ve Tümörleri:

Travma sonucu oluşan orbita kırıkları veya bu bölgede gelişen iyi/kötü huylu tümörlerin, görme fonksiyonuna zarar vermeden çıkarılması oküloplastik cerrahların uzmanlık alanıdır.

5. Göz Alınması Ameliyatı ve Protez Uygulamaları

İleri derecede hasar görmüş, tedavi edilemeyen, görme yetisini kaybetmiş ve ağrılı gözler veya göz içi tümörleri gibi durumlarda, hastanın sağlığını korumak için gözün alınması gerekebilir.

Enükleasyon ve Eviserasyon Farkı:

Enükleasyon, göz küresinin tamamen çıkarılmasıdır. Eviserasyon ise gözün beyaz kabuğu (sklera) yerinde bırakılarak sadece içindekilerin boşaltılmasıdır. Hangi tekniğin uygulanacağına cerrah karar verir.

Göz Protezi Nasıl Takılır?

Ameliyat sırasında, gözün alındığı boşluğa hacim ve hareket sağlamak için bilye şeklinde bir orbital implant yerleştirilir. İyileşme tamamlandıktan sonra, okülarist adı verilen uzmanlar tarafından hastanın diğer gözünün rengine ve şekline birebir uygun olarak göz protezi yapılır. Bu protez, implantın üzerine takılan, ince ve kapak benzeri bir yapıdır. Hareketli göz protezi, implantın göz kaslarına bağlanmasıyla mümkün olur ve oldukça doğal bir görünüm sağlar.

6. Medikal ve Estetik Uygulamalar

Oküloplastik cerrahlar, göz çevresi anatomisine derin hakimiyetleri sayesinde cerrahi dışı estetik uygulamalarda da son derece yetkindir.

Botoks:

Göz çevresindeki kaz ayakları, kaş arası ve alın çizgilerinin giderilmesinde kullanılır. Ayrıca göz seğirmesi (blefarospazm) gibi medikal durumlarda da tedavi amaçlı uygulanır.

Göz Altı Işık Dolgusu:

Göz altındaki çöküklük ve yorgun ifadenin giderilmesi için hyaluronik asit bazlı dolgu uygulamalarıdır.

Kaş Kaldırma ve Badem Göz Estetiği: Hem cerrahi hem de botoks gibi ameliyatsız yöntemlerle kaş pozisyonunu ve göz şeklini estetik olarak iyileştirmeye yönelik işlemlerdir.

7. Fiyatlar, SGK ve Özel Sigorta Durumu (Temmuz 2025)

2025 Oküloplasti Fiyatları:

Fiyatlar; yapılacak ameliyatın türüne ve karmaşıklığına (örn: ptozis vs. DSR), hastanenin segmentine ve cerrahın tecrübesine göre büyük farklılıklar gösterir.

SGK Hangi Oküloplastik Ameliyatları Karşılar?

SGK, fonksiyonel bozukluğa neden olan durumların cerrahi tedavisini karşılamaktadır. Bunlar arasında:

• • Görme alanını etkileyen ptozis (göz kapağı düşüklüğü)
  • Göze batmaya neden olan entropion
  • Göz kuruluğuna yol açan ektropion
  • Gözyaşı kanalı tıkanıklığı (DSR)
  • Göz kapağı ve orbita tümörleri

Estetik İşlemlerde SGK Kapsamı:

Tamamen estetik amaçlı yapılan blefaroplasti, kaş kaldırma, botoks ve dolgu gibi işlemler SGK veya özel sağlık sigortaları tarafından karşılanmaz.

 Tedavi Yöntemleri Karşılaştırma Tablosu

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Oküloplasti nedir ve hangi hastalıklara bakar?

Oküloplasti; göz kapakları, gözyaşı yolları ve göz çukuru (orbita) ile ilgili hem fonksiyonel (tıbbi) hem de estetik sorunların cerrahi tedavisiyle ilgilenen bir göz hastalıkları üst uzmanlık dalıdır.

Göz kapağı estetiğini kim yapar?

Hem oküloplastik cerrahlar hem de plastik cerrahlar yapabilir. Göz sağlığını ilgilendiren ek bir durum (kuruluk, kas zayıflığı vb.) varsa oküloplastik cerrah tercih edilebilir.

Gözyaşı kanalı tıkanıklığı ameliyatı nasıl olur?

Genellikle burun içinden endoskopik (izsiz) yöntemle, gözyaşı kesesi ile burun arasında yeni bir kanal oluşturularak yapılır.

Çocuklarda göz kapağı düşüklüğü nasıl tedavi edilir?

Eğer düşüklük görmeyi engelliyorsa, göz tembelliğini önlemek için erken yaşta (genellikle 1-5 yaş arası) kas güçlendirme ameliyatı yapılır.

Oküloplastik cerrah ile plastik cerrah aynı mı?

Hayır. Oküloplastik cerrah, göz hastalıkları uzmanı kökenlidir ve göz anatomisine odaklanmıştır. Plastik cerrah ise genel vücut estetiği ve rekonstrüksiyonu üzerine uzmanlaşmıştır.

Göz alınması sonrası görsel estetik nasıl sağlanır?

Ameliyatta yerleştirilen orbital implant ve üzerine takılan, kişiye özel olarak hazırlanan hareketli göz protezi ile son derece doğal ve estetik bir görünüm elde edilir.

Botoksu göz doktoru yapabilir mi?

Evet, özellikle oküloplasti alanında uzmanlaşmış bir göz doktoru, göz çevresi anatomisine hakimiyeti nedeniyle bu işlemi güvenle yapabilir.

SGK hangi ameliyatları karşılıyor?

SGK, estetik amaçlı olmayan, yani görme fonksiyonunu veya sağlığı tehdit eden durumların (görme alanını daraltan ptozis, kanal tıkanıklığı, tümörler vb.) cerrahi tedavisini karşılar.

 Oküloplastik cerrahi, hem estetik hem de fonksiyonel açıdan göz çevresi sağlığının korunmasında kritik rol oynar. Göz kapağı estetiğinden gözyaşı kanalı cerrahisine, göz protezlerinden orbita tümörlerine kadar geniş bir alanı kapsayan bu uzmanlık dalında doğru teşhis ve uzman seçimi, tedavi başarısını doğrudan etkiler. Göz çevrenizde bir sorun yaşıyorsanız, bir göz hastalıkları uzmanı veya oküloplastik cerrahla görüşmeniz önemlidir.